Ik werd als een fenix door het vuur geboren, Ik vloog door de lucht, was nog niet verloren. Ik verbleef op het water, ik zwierf over het land door zulke omzwervingen werd ik bekend Wat mij vaak bedroeft en zelden pleziert Wat dat was? Ik heb het in dit boek hier beschreven Zodat de lezer hetzelfde doet als ik nu: Neem afstand van de dwaasheid en leef in rust

 

De titelpagina van Der abenteurliche Simplicissimus is al een verhaal op zich, boordevol verwijzingen en symbolen. Zoals gebruikelijk in de barokliteratuur lijkt het op een embleem, met een vaste indeling: een titel, een afbeelding en een bijbehorende leerzame tekst. (Rechts zie je de Nederlandse vertaling hiervan).

 

Wat zien we?

Een merkwaardig samengesteld wezen, met een satyrhoofd met hoorns, een vrouwenlichaam, bovenbenen als van een leeuw, een poot van een eend en van een koe. Ook heeft hij vleugels van veren en een vissenstaart. Om zijn lijf hangt een degen. In zijn hand heeft het wezen een opengeslagen boek. Op de grond liggen allerlei maskers.

 

Wat betekent het?

In de tekst komen de vier elementen voor – vuur, water, lucht en aarde – en het afgebeelde wezen is voor al die elementen toegerust. Hij maakt een alles omvattende levens- en wereldervaring mee. Maar er wordt ook naar de ondeugd onwetendheid (ignorantia) verwezen: het stralende vrouwengezicht staat voor verleiding, de vogelveren staan voor lichtzinnigheid en de leeuwenpoot staat voor hoogmoed.

Het boek waarin het wezen kijkt kan als een metafoor gezien worden. Hij kijkt in het boek als in een spiegel en ziet daarin wat hij allemaal tegengekomen is op zijn reis. De maskers op de grond staan symbool voor hoe mensen zich aan hem voordeden en dat hij achter die maskers heeft leren kijken.

 

Terug naar de periode Barok: